Iňlis diliniň ylym we tehnologiýanyň ösmegine goşandy
Dünýä boýunça ylmy žurnallaryň we barlag makalalarynyň 90%-den gowragy iňlis dilinde çap edilýär.Bu dürli dilleri bilýän barlagçylara bir-biriniň bilimlerini elýeterli etmek we paýlaşmak üçin mümkinçilik döredýär. Dünýäniň abraýly ylmy žurnallarynyň aglabasy iňlis dilinde çap edilýär. “Nature, Science, Lancet” ýaly öňdebaryjy žurnallar global ylmy jemgyýetiň üns merkezinde. Iňlis dilinde çap edilen barlaglar has giň okyjylar toparyna ýetip, barlagçylaryň işleriniň täsirini artdyrýar. Iňlis dili bilýän alymlar dürli ugurlarda çap edilen ylmy makalalara aňsatlyk bilen girip bilýärler. Açyk elýeterli žurnallar (open access) arkaly hem alymlar iňlis dilindäki maglumatlary bütin dünýäde paýlaşýarlar. Iňlis dili ylmy hyzmatdaşlygy ýeňilleşdirýär, dürli ýurtlaryň alymlarynyň bilelikde iş alyp barmagyna mümkinçilik berýär.Dürli ýurtlardan alymlaryň gatnaşýan taslamalarynda iňlis dili aragatnaşyk üçin esasy gural bolup hyzmat edýär. Iňlis dilindäki ylmy barlaglar dürli ýurtlaryň ylmy jemgyýetleri tarapyndan kabul edilýär we ulanylýar. Bu ýagdaý täze açyşlaryň we ylymda öňegidişlikleriň has tiz ýüze çykmagyna itergi berýär. Iňlis dili ylmy aragatnaşykda esasy dil bolup durýar. Dünýäniň dürli ýurtlaryndaky alymlar öz barlaglaryny iňlis dilinde neşir edip, dünýä derejesinde öz pikirlerini paýlaşýarlar. Bu ýagdaý alymlaryň bilelikde işlemegine we täze açyşlaryň has tiz ýüze çykmagyna ýardam berýär. Esasy halkara konferensiýalar we simpoziumlar iňlis dilinde geçirilýär. Bu çäreler alymlara öz barlaglaryny hödürlemek we beýleki hünärmenleriň tejribelerini öwrenmek üçin mümkinçilik döredýär. Iňlis diliniň giňden ulanylmagy has köp gatnaşyjynyň gatnaşmagyny üpjün edýär. Alymlar öz makalalaryny bu žurnallara tabşyryp, global ylmy jemgyýet bilen paýlaşýarlar. Iňlis dili bu ýerde ylmyň ösmeginiň esasy guraly bolup hyzmat edýär. Halkara hyzmatdaşlyklar, şeýle hem giň gerimli taslamalar, iňlis diliniň ulanylmagyny talap edýär. Mysal üçin: Adam Genomyň taslamasy ýaly ägirt uly taslamalar dürli ýurtlardan alymlaryň gatnaşmagynda geçirilip, iňlis dilinde aragatnaşyk saklanýar. Iňlis dili bilimi alymlara bir-biri bilen düşünişmek we netijeli işlemek üçin şert döredýär. Iňlis dilindäki ylmy maglumatlaryň köpüsi internetde açyk elýeterlidir. Alymlar onlaýn bilim platformalaryndan peýdalanyp, dünýäniň islendik künjeginden iň täze ylmy barlaglar bilen tanyşyp bilerler. Internet, iňlis dilini giňden ulanyp, maglumat alyş-çalyşda esasy gural bolup hyzmat edýär. Google, YouTube we Wikipedia ýaly platformalar iňlis dilindäki maglumatlaryň esasy çeşmesi bolup durýar. Dünýäniň köp uniwersitetlerinde ylym, tehnologiýa, inženerçilik we matematika (STEM) dersleri iňlis dilinde öwredilýär.Bu, ýaşlary halkara mümkinçiliklerine taýýarlamaga kömek edýär. Halkara şahsyýetnama we alyş-çalyş programmalaryna gatnaşmak üçin iňlis dili bilimi köplenç talap edilýär. Iňlis dilini bilmeýän alymlar üçin ylmy makalalary çap etmek we konferensiýalara gatnaşmak kyn bolýar.Dil päsgelçilikleri, iňlis dilini bilmeýän ýurtlaryň alymlarynyň işlerini dünýä ýetirmegini kynlaşdyrýar. Dil öwrediş we terjime gurallary bu päsgelçilikleri azaldýar.Iňlis dili bilen bilelikde köp dilli ylmy aragatnaşygy goldamak bu dildäki mümkinçilikleri has-da ýokarlandyrýar.